Editorial: Βήματα προς μια πιο διασυνδεδεμένη ΝΑ Ευρώπη

Το 2020 εκτός από το έτος του κορωνοϊού και των επιδράσεων που έχει στα ενεργειακά θέματα, θα μείνει επίσης στην ιστορία και ως ένα έτος-σταθμός για τη συνδεσιμότητα της περιοχής της ΝΑ Ευρώπης.

Ο πρώτος και βασικότερος λόγος είναι η ολοκλήρωση του αγωγού ΤΑΡ στα τέλη της χρονιάς που με τη σειρά της θα ολοκληρώσει το Νότιο Διάδρομο. Το αποτέλεσμα θα είναι η εισροή νέου αερίου από μια νέα πηγή και οδό για τις χώρες της περιοχής και για την Ευρώπη, με οφέλη για την ανταγωνιστικότητα, την τιμή και την ενεργειακή ασφάλεια.

Παράλληλα με τον ΤΑΡ, προχωρούν οι εργασίες και στον κάθετο άξονα του φυσικού αερίου, αφού κατασκευάζεται ο αγωγός IGB και προχωρά ο σχεδιασμός για το τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν και διάφορες άλλες τοπικές διασυνδέσεις στα Βαλκάνια που έχουν τη σημασία τους και βεβαίως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και το ρόλο του Turkish Stream.

Οι εξελίξεις, όμως, δεν περιορίζονται στο φυσικό αέριο, αλλά εκτείνονται και στον ηλεκτρισμό, καθώς πρόσφατα οι διαχειριστές Ελλάδας, Ιταλίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας ανακοίνωσαν την ίδρυση του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη με την ονομασία «SEleNe CC» (Southeast Electricity Network Coordination Center). Στόχος είναι να συνδράμει στη σύζευξη των αντίστοιχων αγορών προς την εναρμόνιση και ενσωμάτωση της περιοχής στην ενιαία Ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Ενέργειες όπως αυτές ενδεχομένως να καταφέρουν μέσα στα επόμενα χρόνια να δώσουν τέλος στο καθεστώς της χώρας μας και σε ένα βαθμό της περιοχής μας ως ένα "ενεργειακό νησί", απομονωμένο από τις αγορές της υπόλοιπης Ευρώπης.

ΔΕΣΦΑ: Σε επίπεδα-ρεκόρ η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα το 2019

Χρονιά ρεκόρ ήταν το 2019 για την κατανάλωση του φυσικού αερίου στην Ελλάδα με τις μισές, μάλιστα, ποσότητες που κάλυψαν τις ανάγκες των χρηστών του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) να προέρχονται από τον Τερματικό Σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, η εγχώρια κατανάλωση ανήλθε στα 4,9 δις. κυβικά μέτρα ή 57,4 εκ. Μεγαβατώρες (MWh) με τα 2,6 δις. κυβικά μέτρα ή 31,4 εκ. Μεγαβατώρες να είναι αεριοποιημένες ποσότητες από τις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας. Ουσιαστικά, το 47,6% του φυσικού αερίου προήλθε από εισαγωγές φορτίων LNG, τα οποία, τη χρονιά που πέρασε, κατέρριψαν, επίσης, κάθε ρεκόρ, καθώς αυξήθηκαν κατά 190% σε σύγκριση με το 2018. Τα δεξαμενόπλοια που εκφόρτωσαν στις δεξαμενές της Ρεβυθούσας, ανήλθαν στα 50 από 24 το 2018 και, μόλις 14 το 2014. Αξίζει, δε, να σημειωθεί πως οι δυνατότητες αεριοποίησης του Σταθμού αυξήθηκαν σημαντικά, κατά 73%, χάρη και στα μεγάλα έργα αναβάθμισης του Τερματικού Σταθμού της Ρεβυθούσας, με μεγαλύτερο εκείνο της κατασκευής της 3ης δεξαμενής. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, οι ποσότητες αεριοποίησης για το 2019 πενταπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2014.

Η Ελλάδα έχει τρία σημεία εισόδου για το φυσικό αέριο: ένα στα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους, ένα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα κοντά στο Σιδηρόκαστρο και ένα στον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας (σημείο εισόδου Αγ. Τριάδα). Το 2019, το 53% του φυσικού αερίου εισήχθη μέσω των δύο κύριων σημείων εισόδου του ΕΣΦΑ από τη Βουλγαρία (2,2 δις κ.μ.) και από την Τουρκία (0,7 δις κ.μ.), ενώ το 47% εισήχθη μέσω του τερματικού σταθμού LNG της Ρεβυθούσας. Οι υποδομές του ΔΕΣΦΑ συνέβαλαν ουσιαστικά στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας του φυσικού αερίου και στην ασφάλεια εφοδιασμού. Η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και του καθεστώτος πρόσβασης τρίτων (TPA), βάσει του οποίου λειτουργεί ο ΔΕΣΦΑ, ενισχύει τον ανταγωνισμό τιμών. Η πρόσβαση τρίτων (TPA) διέπεται από τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της εθνικής νομοθεσίας και σημαίνει ανοιχτή πρόσβαση σε οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο μέρος, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ.

Για πρώτη φορά, με μοναδική εξαίρεση την κρίση στην Ουκρανία το 2009, παρατηρείται συνεχής και συστηματική αύξηση των ποσοτήτων φυσικού αερίου που εξάγονται στη Βουλγαρία, το οποίο καθιστά και έμπρακτα την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή. Η αναβάθμιση του ΕΣΦΑ (κατασκευή 3ης δεξαμενής LNG, αύξηση δυναμικότητας αντίστροφης ροής στο Σιδηρόκαστρο και της δυναμικότητας αεριοποίησης στη Ρεβυθούσα, αναβάθμιση του προβλήτα) μαζί με τις χαμηλές τιμές του LNG, έδωσαν ώθηση στο διεθνές εμπόριο, καθώς το 2019 ποσότητες 7,7 εκ. MWh εξήχθησαν από το σημείο εξόδου του Σιδηροκάστρου προς Βουλγαρία, σε αντίθεση με το 2018 που η συνολική ποσότητα ανήλθε στα 0.087 εκ. MWh.

Η συνολική εγχώρια κατανάλωση φυσικού αερίου (MWh) αυξήθηκε κατά 81% σε σχέση με το 2014 και κατά 9,4% συγκριτικά με το 2018, γεγονός που αναδεικνύει τη διείσδυση του φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά, καθώς και την αύξηση του μεριδίου του φυσικού αερίου στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα, αντικαθιστώντας σταδιακά το λιγνίτη, μιας και το συγκεκριμένο καύσιμο είναι σημαντικά φθηνότερο από το πετρέλαιο και φιλικότερο προς το περιβάλλον. Ταυτόχρονα, τα μεγάλα έργα υποδομής, που ανέπτυξε την τελευταία εξαετία ο ΔΕΣΦΑ, συνέβαλαν στην ταχύτερη έλευση του φυσικού αερίου στους καταναλωτές.

Οι ηλεκτροπαραγωγοί κατανάλωσαν τις μεγαλύτερες ποσότητες, καλύπτοντας το 65% της ζήτησης κι ακολούθησαν οι οικιακοί καταναλωτές κι οι επιχειρήσεις μέσα από τα δίκτυα διανομής, καταναλώνοντας το 20%, ενώ το 15% ζητήθηκε από τις εγχώριες βιομηχανίες.

Το LNG, λόγω και των χαμηλότερων τιμών σε σχέση με το αέριο των αγωγών, κυριάρχησε στην εγχώρια κατανάλωση. Αξίζει να αναφερθεί, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, ότι τα δεξαμενόπλοια, που εκφόρτωσαν στη Ρεβυθούσα, μετέφεραν φορτία από 10 διαφορετικές χώρες παραγωγούς LNG. Η Αλγερία διατηρεί κυριαρχική θέση στις ποσότητες LNG που εισήχθησαν στη χώρα με ποσοστό 20%, με τη Νορβηγία και το Κατάρ να ακολουθούν με 19% και 18%, αντίστοιχα. Σημαντική θέση κατέχουν, επίσης, η Νιγηρία (16%), η Αίγυπτος (9%), οι ΗΠΑ (8%) και ακολουθούν οι Αγκόλα, Γαλλία και Ολλανδία (από 3%) και το Τρινιντάντ (1%).

Ο Τερματικός Σταθμός LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα παρέχει τη δυνατότητα πολλαπλασιασμού των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά και φυσικά την ασφάλεια και επάρκεια εφοδιασμού της χώρας.

Η βιομηχανία του φυσικού αερίου έχει αποδειχθεί ανθεκτική συνιστώσα στην παροχή ενέργειας και είναι θεμελιώδης για την επίτευξη των μακροπρόθεσμων στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την απαλλαγή από τον άνθρακα, σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ. Το φυσικό αέριο είναι το μόνο καύσιμο-γέφυρα για μια βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση. Η τοπική αγορά αναπτύσσεται έντονα, παρέχοντας συγκεκριμένα περιβαλλοντικά οφέλη, εξετάζοντας τη χρήση φυσικού αερίου σε νέους τομείς της αγοράς, όπως ο τομέας των μεταφορών, μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ατμοσφαιρικών ρύπων.

Ένα εξαιρετικό παράδειγμα τέτοιων πλεονεκτημάτων είναι η χρήση φυσικού αερίου στον ναυτιλιακό τομέα. Το ναυτιλιακό LNG μειώνει έως και 20% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2), σε σύγκριση με τα καύσιμα που έχουν ως βάση το πετρέλαιο, κατά τη διάρκεια του κύκλου Well-to-Wake και βελτιώνει την ποιότητα του αέρα σε αστικές περιοχές και λιμάνια. Οι εκπομπές οξειδίων του θείου (SOx) και αιωρούμενων σωματιδίων (PM) ουσιαστικά εξαλείφονται, ενώ τα οξείδια του αζώτου (ΝΟx)μειώνονται έως και 90% σε σύγκριση με το βαρύ μαζούτ. Σε ορίζοντα δεκαετίας, η τροφοδοσία πλοίων με LNG (LNG bunkering) θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση περίπου 250 ktons CO2, σε σύγκριση με το ναυτιλιακό πετρέλαιο, υποθέτοντας ότι για το έτος 2030 απαιτείται ζήτηση 650 Mcm.

Όταν αναφερόμαστε στον όρο “G-Mobility” και, λαμβάνοντας υπόψη έναν ορίζοντα δεκαετίας, η υιοθέτηση του φυσικού αερίου ως καυσίμου για τα μεσαία και βαρέα εμπορικά οχήματα (Medium & Heavy Commercial Vehicle) θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση των εκπομπών CO2 έως και135 ktons, υποθέτοντας ότι για το έτος 2030 θα απαιτείται ζήτηση 345Mcm. Η μείωση των οξειδίων του αζώτου (SOx) εκτιμάται σε περίπου 99% σε σύγκριση με τη βενζίνη ή το πετρέλαιο ντίζελ.

Στην Ελλάδα, το φυσικό αέριο θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, δεδομένων των στόχων που έχουν ήδη τεθεί για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και το σχέδιο σταδιακής εξάλειψης του λιγνίτη. Περισσότερο από το 50% της ετήσιας ζήτησης φυσικού αερίου καταναλώνεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η μετάβαση από το λιγνίτη στο αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να εξοικονομήσει τεράστιες ποσότητες εκπομπών CO2, λαμβάνοντας υπόψη ότι εξοικονομούμε περίπου 2/3 των εκπομπών CO2 κατά τη χρήση φυσικού αερίου. Η κατανάλωση φυσικού αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 13% το 2019 σε σύγκριση με το 2018. Κάνοντας μια υπόθεση ότι αυτή η αύξηση του 13% οφείλεται αποκλειστικά από τη μετάβαση από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, τότε έχουμε περίπου 1,8 εκατομμύρια τόνους λιγότερες εκπομπές CO2.

Σταθερό το μερίδιο της ΔΕΗ τον Ιούνιο του 2020

Ελαφρά πτώση σημείωσε το μερίδιο της ΔΕΗ στην προμήθεια ρεύματος και τον Ιούνιο 2020.

Ειδικότερα, το μερίδιο της δημόσιας επιχείρησης υποχώρησε στο 66,13% από 66,29% τον Μάιο, σύμφωνα με το νεότερο δελτίο του Χρηματιστηρίου Ενέργειας.

Στο μέτωπο των εναλλακτικών παρόχων αξιόλογες αλλαγές καταγράφονται στα μερίδια των Μυτιληναίος και NRG όπου από 7,3% αυξήθηκε στο 7,73% και από 2,84% στο 3,04%, αντίστοιχα. Επίσης, η Volterra “είδε” το μερίδιο της να αυξάνεται από 1,95% σε 2,21%.

Η μέση ΟΤΣ Ιουνίου, ίση με 34,04 €/ΜWh, μειώθηκε σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα κατά 0,23 €/ΜWh και σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους μειώθηκε κατά 34,10 €/ΜWh.

Πτώση τιμών στις νέες δημοπρασίες αιολικών και φωτοβολταϊκών

Ολοκληρώθηκε με εξαιρετική επιτυχία ο πρώτος (για το 2020) κύκλος των ανταγωνιστικών διαδικασιών προσφορών για φωτοβολταϊκές και αιολικές εγκαταστάσεις, όπως υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα του διαγωνισμού.

Εξαντλήθηκαν οι δημοπρατούμενες ποσότητες στα φωτοβολταϊκά (έμειναν αδιάθετα περίπου 500 Κιλοβάτ) ενώ στα αιολικά έμειναν αδιάθετα περίπου 9,6 Μεγαβάτ.

Υπήρξε σημαντική μείωση των τιμών από τις τιμές εκκίνησης (αλλά και από τις προηγούμενες δημοπρασίες) που έφτασαν έως το ποσοστό 20,94%.

Αναλυτικά τα στοιχεία για τις δύο κατηγορίες έχουν ως εξής:

Κατηγορία Ι (Φ/Β εγκαταστάσεις ισχύος PPV≤20MW)

Στις 27 Ιουλίου 2020 και από τις 10:00 π.μ. έως τις 10:30 π.μ. διενεργήθηκε η Ηλεκτρονική Δημοπρασία μεταξύ των έργων της Κατηγορίας Ι (Φ/Β εγκαταστάσεις ισχύος PPV ≤20MW) για Δημοπρατούμενη Ισχύ 142.447.982 Watt και τιμή εκκίνησης τα 63 €/MWh. Συμμετείχαν συνολικά 52 έργα και υποβλήθηκαν συνολικά 532 προσφορές που έγιναν αποδεκτές από το σύστημα της Ηλεκτρονικής Δημοπρασίας. Οι Τιμές Αναφοράς κυμάνθηκαν από 62,45 €/MWh έως 45,84 €/MWh και η μεσοσταθμική τιμή είναι της τάξης του 49,81 €/MWh, δηλαδή παρατηρήθηκε σημαντική μείωση από την τιμή εκκίνησης της τάξης του 20,94%.

Με βάση τους κανόνες της Προκήρυξης, η συνολική ισχύς που κατακυρώθηκε στους συμμετέχοντες ανήλθε σε 141.933.175 Watt, δηλαδή η αδιάθετη ισχύς ήταν μόλις 514.807 Watt.

Κατηγορία ΙΙ (Αιολικές εγκαταστάσεις ισχύος PWIND ≤50MW).

Στις 27 Ιουλίου 2020 και από τις 12:00 π.μ. έως τις 12:30 μ.μ. διενεργήθηκε η Ηλεκτρονική Δημοπρασία μεταξύ των έργων της Κατηγορίας ΙΙ (Αιολικές εγκαταστάσεις ισχύος PWIND ≤50MW) για Δημοπρατούμενη Ισχύ 481.450.000 Watt με τιμή εκκίνησης τα 62,99 €/MWh. Συμμετείχαν συνολικά 25 έργα και υποβλήθηκαν συνολικά 118 προσφορές που έγιναν αποδεκτές από το σύστημα της Ηλεκτρονικής Δημοπρασίας. Οι Τιμές Αναφοράς κυμάνθηκαν από 57,7 €/MWh έως 53,86 €/MWh και η μεσοσταθμική τιμή ανήλθε σε 55,67 €/MWh, δηλαδή υπήρξε σημαντική μείωση από την τιμή εκκίνησης της τάξης του 11,62%.

Με βάση τους Κανόνες της Προκήρυξης, η συνολική ισχύς που κατακυρώθηκε στους συμμετέχοντες ανήλθε σε 471.825.000 Watt, δηλαδή η αδιάθετη ισχύς ήταν μόλις 9.625.000 Watt.

Ιδρύθηκε το Περιφερειακό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη

Οι Διαχειριστές Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ελλάδας (ΑΔΜΗΕ), της Ιταλίας (TERNA SpA), της Ρουμανίας (Transelectrica) και της Βουλγαρίας (ESO-EAD) ανακοινώνουν την ίδρυση του Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ηλεκτρικής Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης στη Θεσσαλονίκη με την ονομασία «SEleNe CC» (Southeast Electricity Network Coordination Center). Οι τέσσερις Διαχειριστές συμμετέχουν ισομερώς στο μετοχικό κεφάλαιο του νέου Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ενέργειας.

Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, το SEleNe CC έχει συμβουλευτικές αρμοδιότητες όσον αφορά την ασφάλεια των δικτύων σε περιφερειακό επίπεδο. Ειδικότερα:

• Έχει τον ρόλο του φορέα συντονισμένου υπολογισμού δυναμικότητας
• Αναπτύσσει καθημερινά κοινό μοντέλο για το δίκτυο της περιοχής
• Παρέχει συμβουλές στους Διαχειριστές σχετικά με την περιφερειακή επιχειρησιακή ασφάλεια
• Συντονίζει τις προγραμματισμένες διακοπές στοιχείων δικτύου και μονάδων λόγω συντηρήσεων
• Αξιολογεί την επάρκεια παραγωγής βραχυπρόθεσμα σε περιφερειακό επίπεδο

Το Διοικητικό Συμβούλιο του «SEleNe CC» συγκροτήθηκε σε σώμα με την εξής σύνθεση:

Ιωάννης Καμπούρης (ΑΔΜΗΕ), Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος

Angelin Tsachev (ESO-EAD), μέλος ΔΣ

Enrico Maria Carlini (TERNA SpA ), μέλος ΔΣ

Adrian Suta (Transelectrica), μέλος ΔΣ

3ο Ενεργειακό Φόρουμ της ΗΑΕΕ και της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας

Το 3ο Ενεργειακό Φόρουμ με τίτλο "Ο Μετασχηματισμός του Ενεργειακού Τομέα: Πυλώνας Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία" πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά την Τετάρτη, 15 Ιουλίου 2020. 

Η φετινή κλειστή εκδήλωση ήταν ακόμα μια πρωτοβουλία της ΗΑΕΕ με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας κι έδωσε την ευκαιρία αποκλειστικά στα μέλη της ΗΑΕΕ να παρακολουθήσουν μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με διακεκριμένους ομιλητές, συγκεκριμένα τον κ. Παύλο Μυλωνά, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας, τον κ. Μαργαρίτη Σχοινά, Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, τον κ. Γεράσιμο Θωμά, Υφυπουργό Ενέργειας, τον κ. Γιώργο Στάσση, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ και τον κ. Βασίλη Καραμούζη, Γενικό Διευθυντή της Εθνικής Τράπεζας. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Δρ. Κώστας Ανδριοσόπουλος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Ενεργειακής Οικονομίας στο ESCP Business School και Αντιπρόεδρος της ΔΕΠΑ.  

Στο πλαίσιο της συζήτησης, τα μέλη της ΗΑΕΕ είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το λανσάρισμα της "Ενεργειακής Βίβλου για την Ελληνική Αγορά 2020", 2 μήνες πριν την επίσημη παρουσίασή της στο 5ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης που θα πραγματοποιηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου - 2 Οκτωβρίου 2020. 

Η ενεργειακή Βίβλος αποτελεί μια επιστημονική μελέτη, που εκπονήθηκε από την ερευνητική ομάδα της ΗΑΕΕ και αναλύει εις βάθος όλο το φάσμα της ελληνικής ενεργειακής αγοράς, βασιζόμενη στα πιο πρόσφατα στοιχεία και δεδομένα. Η συνοπτική έκθεση και το εισαγωγικό κεφάλαιο μπορεί να βρεθεί εδώ. Τα μέλη της ΗΑΕΕ μπορούν να κατεβάσουν ολόκληρο το ηλεκτρονικό αρχείο, συνδεόμενα με τους προσωπικούς τους κωδικούς. Εγγραφές νέων μελών γίνονται εδώ. 

Nέα έκδοση “The Southern Gas Corridor and its Importance for South-East Europe | The new Era of Energy Transition”

Η ΗΑΕΕ παρουσιάζει μια νέα έκδοση στα αγγλικά με τον τίτλο “The Southern Gas Corridor and its Importance for South-East Europe | The new Era of Energy Transition”, η οποία προσφέρει στους αναγνώστες αναλυτικές θεωρητικές και τεχνικές λεπτομέρειες για το έργο του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, καθώς και τις προκλήσεις, τις ευκαιρίες, τις γεωπολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.  

Οι επιμελητές του βιβλίου, κα Gulmira Rzayeva, μια έμπειρη επαγγελματίας της ενέργειας και ο Δρ. Κώστας Ανδριοσόπουλος, πρώην ιδρυτικός Πρόεδρος της ΗΑΕΕ, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Ενεργειακής Οικονομίας στο ESCP Business School και Αντιπρόεδρος της ΔΕΠΑ, είχαν την ευγενή καλοσύνη να μοιραστούν με τη ΗΑΕΕ αυτή τη σπουδαία δουλειά. Το βιβλίο εκδόθηκε από το ESCP Business School με την ευγενική χορηγία της BP Azerbaijan. Η ηλεκτρονική του έκδοση είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Center for Energy Management του ESCP, www.energymanagementcentre.eu, το οποίο είναι και στρατηγικός εταίρος της ΗΑΕΕ.